İş Kazalarının Nedenleri
İş kazaları tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en önemli ölüm nedenleri arasında yer almaktadır. Bu kazaların ölüm, yaralanma ya da hastalık, üretim kaybı, makine ve ekipmana verdiği zarar gibi sosyal ve ekonomik olmak üzere ülkelere yansıyan pek çok maliyeti bulunmaktadır. Bu maliyetlerin önlenmesi, kazalara neden olan faktörlerin azaltılması ya da tamamen ortadan kaldırılması ile mümkün olmaktadır
İş kazalarında nedenlerin etkili bir şekilde ortaya konulabilmesi de birtakım metodolojik yaklaşımları gerektirir. Bu yaklaşımlardan elde edilen bulgular iş kazalarının önlenmesinde en doğru uygulamaların tercih edilmesine olanak sağlayacaktır.
Ulusal ve uluslararası yapılan pek çok çalışma ile iş kazalarının nedenleri araştırılmıştır. Uluslararası bazda kaza nedenleri teorilerinin öncüsü kabul edilen Heinrich (1959), teoride kazalara insan ve makine ilişkisi ile ortaya çıkan güvensiz hareket ve davranışların neden olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmada kazaların %88’inin güvensiz davranış; % 10’unun güvensiz ortam; %2’sinin de önlenemez durumlardan kaynaklandığı ortaya koyulmuştur. Amerika’da National Safety Council Committee’nin yapmış olduğu bir diğer araştırmada, iş kazalarının % 18’inin makine kaynaklı % 19’unun insan kaynaklı % 63’ünün bu iki kaynağın bileşkesinin etkisiyle meydana geldiğini tespit etmiştir.
Ulusal ve uluslararası alanda yapılan pek çok araştırma, iş kazalarının en çok insan kaynaklı olarak meydana geldiğini ortaya koymuştur. İşyerindeki fiziki ortamda alınacak tedbirlerin yanı sıra, bu tedbirlerin çalışanlar tarafından nasıl algılandığı sorusu, iş kazalarının en temel sorununu ortaya koyacaktır.
Unutulmamalıdır ki, Hiçbir gerekçe İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin alınmasını ertelemez!…
Kaynak;
Montgomery, J., O’Reilly, J., Philip, E., ve Hagan, P. (2001) Accident Prevention Manual for Business & Industry Administration & Programs, Itasca, Illinois: The National Safety Council Press.
Heinrich’in 1959 yılında yayınladığı makaleye dayanarak günümüzde hala aynı oranların kullanılması bizleri büyük yanlışa itiyor ve çalışanların yaptığı güvensiz davranışları kazaların temel sebebi olarak görmemize sebep oluyor. Güvensiz davranışlara iten faktörler iyi analiz edildiğinde kazaların ülkemizdeki kök sebebinin sermaye olduğu ve çalışanları hataya iten faktörlerin başında yetersiz kaynaklar geldiği görülecektir.
Saygılarımla.
Güzel bir tespitte bulunmuşsunuz. Bu tür teorilerin güncellenmesinde mutlaka fayda olacağını düşünenlerdenim aslında. Ancak ÇSGB resmi sitesinde halen kaza nedenleri arasında gösterilmesi nedeniyle, mecburen uygulanması mülazaa edilmektedir.